6. jul, 2014

Als ik een zwarte man was...

Hij heeft zwart krulhaar, een groot bos zwart haar. Hij is donker. Er zijn er die zeggen dat hij zwart is. Er zijn er die zeggen dat hij donkerbruin is. Er zijn er die zeggen dat hij donker is. Een ding is zeker; hij is niet blond. Hij was een grote voetballer, een mooie voetballer die zich altijd in de dienst van het voetbal en Nederland stelde. Hij analyseert de wedstrijden tijdens het WK vanuit Brazilië voor de studiosport. Hij heeft een aangename lach, een vriendelijke uitstraling, bijna verlegen. Kortom, hij is een aimabele man. Een man die blijkbaar ook alles meegemaakt zou hebben ivm zijn huidskleur en zijn zwarte krullen, toen hij een kind was en later. Maar ondanks zijn kleur en zijn "slaven verleden" heeft hij het ver gebracht, als een individu in dit land. Voor zo iemand kan je alleen maar respect brengen. 

En ja, het was in Nederland half twee, in de ochtend. En ja, er keken vele mensen, misschien miljoenen naar de nabeschouwingen van de wedstrijd waar Nederland met een serie strafschoppen had gewonnen. En het programma was bijna afgelopen. De camera zwenkt in het station in Brazilië en in het lege stadion zit een man alleen met een koptelefoon. En de voetbalanalist met de donkere kleur en de zwarte krulharen zegt spontaan: 'ja, die is Piet.' De blanke presentator zegt ook spontaan: 'O, ken je hem?' Nee, zegt de zwarte analist en glimlacht erbij met een binnenpretje. Hij denk dat hij een grapje mocht maken. In Nederland mag je toch alles doen. Je mag demonstreren en zeggen dat 'Democratie is vergif.' Je mag alle normen en waarden van Nederland waardeloos vinden en dat publiekelijk bekend maken, je mag oproepen tot daden die Nederland naar de middeleeuwen terugbrengen. 
De massamedia ontploft. De zwarte lieve voetbalanalist is meteen een grote racist, een gevaar voor het land. Hoe zou hij durven zo'n opmerking te maken. In deze voetbaltijden, waar het Nederlandse voetbalteam, goed presteert willen blijkbaar bepaalde mensen iets gaan creëren dat de weg naar kampioenschap gaat hinderen. Ik heb het niet over de sportchef bij dagblad Trouw die een mislukte interview met Robbins van Persie publiceerde en een berg van ellende over zich kreeg. Zo'n journalist heeft natuurlijk het recht om alles te vragen. Maar ik denk dat zijn vragen niet aan de juiste persoon en niet op de juiste tijd werden gesteld. Als een bekende en bekwame journalist behoor je te weten dat de psyche van een speler de ondergang van een team kan betekenen. We weten allemaal dat van Persie, bij het Nederlandse elftal, zijn niveau die hij bij zijn clubs heeft, niet haalt. Hij doet zijn best. Hij heeft de eerste twee wedstrijden dat niveau bijna gehaald. Daarna, na schorsing, keerde hij met bepaalde onzekerheden terug en dat zag je aan hem. En de coach deed er goed aan dat hij hem tegen Mexico had gewisseld. Dan moet je niet twee dagen voor de kwartfinale hem met de neus op bepaalde vergelijkbare historische feiten drukken. Je moet hem niet zeggen dat hij in de schaduw van Robben staat. Daar heeft die jongen geen boodschap aan, daar heeft Nederland geen boodschap aan en eigenlijk niemand. Die vraag had hij aan de coach moet stellen maar blijkbaar durfde hij dat niet te doen want hij kent de coach die hem zou misschien met een onaangenaam antwoord de tent uitsturen. De journalist van Trouw had van Persie met Gullit (zwarte aanvoerder van Oranje met grote boshaar) vergeleken die, in de optiek van de journalist, in de schaduw van van Basten stond, in 1988. En dat de huidige aanvoerder nu in de schaduw van Robben staat. Maar dat is terzijde. 
Nu even terug naar de aimabele zwarte voetbalanalist. Waarom? Waarom zien mensen zijn opmerking als racistisch? Waarom niet als een onschuldig grappige dat geen enkele slechte bedoeling heeft? Komen die heftige reacties uit frustraties? Maar welke frustraties? Dat men niet durft over echte dreigingen die het land naar verdoemenis helpen te praten of is het kleinzieligheid en kortzichtigheid? Zijn we in dit land aan de ene kant erg tolerant aan het worden wat grote bedreigingen betreft en erg intolerant wat kleine dingen betreft? 
Natuurlijk heeft Nederland een vreselijke slaven verleden. Natuurlijk wanneer een feest als Sinterklaas bepaalde mensen pijn doet moeten die mensen voor hun rechten opkomen en via juridische wegen het oplossen. Gelukkig dat alles kan, in een democratisch land.
In 1988 was de aanvoerder van oranje een zwarte man, niet omdat hij in de schaduw stond maar omdat hij zo geboren was. Toen was het feest van Sinterklaas niet ter discussie. En Gullit was een held, een Nederlandse held. Niemand zag hem als een zwarte piet. Ik geloof ook nooit dat hij zich met de zwarte Pieten heeft geïdentificeerd. Hij identificeerde zich eerder met Mandela en was Mandela ook trots op hem. 
Als ik zwart was en slavenverleden met Holland had zou ik het feest van Sinterklaas als overwinning beschouwen en die tijd een plaats te geven. Als ik een zwarte man was had ik Mandela als voorbeeld genomen en me zodanig gedragen. Want zo kan je de hokjes mentaliteit die in Nederland nog steeds heerst, doorbreken. En de mensen met andere roots moeten een essentiële rol spelen om dat te doorbreken, in een positieve zin. 
Van welke afkomst je bent en welke kleur je hebt je bent een individu met bepaalde kwaliteiten. Je kleur en je afkomst bepalen je kwaliteiten, je inzet en je fitheid niet. In dit land zijn vele "zwarte" mensen die blanken onder zich hebben en andersom. 
Maak van die zwarte goede voetbalanalist geen racist en bezorg de huidige aanvoerder van Oranje geen psychische problemen.