1. sep, 2015

Nooit proberen de dood uit te lachen...

Oliver Sacks, die tot zijn dertigste dacht dat hij onsterfelijk was, is overleden.
In de laatste uitzending van zomergasten wordt een fragment uit een interview met hem van tweeëntwintig jaar gelden getoond en is stilgestaan bij zijn overlijden want hij was volgens de zomergast en psychiater Damiaan Denys, die overging dacht dat hij zelf tot zijn 45ste onsterfelijk te zijn, “een van de meest inspirerende mensen voor de neurowetenschappers”.
Ik heb een dag later meer over Oliver Sacks gelezen. Over zijn jonge jaren, zijn (drugs) verslavingen, zijn homosexualitiet en zijn vlucht uit Engeland naar Amerika omdat toen, in de jaren zestig, homoseksualiteit strafbaar was. En hij is niet alleen een succesvolle neuroloog geworden maar ook een succesvolle schrijver, een bestseller, en een van de mooiste films die in 1990 gemaakt is en onlangs werd uitgezonden kwam voort uit zijn boek 'Awakenings' uit 1973.
Hij zal zeker niet de enige zijn met de illusie had dat je onsterfelijk bent. Iedereen zou denken dat hij het centrum van de wereld is en onsterfelijk zal zijn. Er zijn mensen die dat gevoel tot hun zestigste of later ook houden.
Maar zonder sterven van de mensen om je heen zou je nooit het gevoel krijgen dat je onsterfelijk bent. Dat is eigenlijk ook meteen het paradox. Over dat paradox zegt de Denys:
“Dat is eigenlijk de mooiste manier van te leven. Dat hebben we allemaal nodig. Omdat je dan echt kan leven. Je hebt de adem van de dood nodig als je echt wil leven. Je moet hem kunnen uitlachen. Hoe meer je dat kan, hoe interessanter het leven wordt.”
Dat kan ik beamen. Ik heb in mijn leven twee keer oog in oog met de dood gestaan. Laat ik het beter vertellen: ik ben twee keer uit de handen van mensen ontsnapt die me aan de dood wilden leveren. Ik had inderdaad geluk. Maar de dood uitlachen heb ik nooit gedaan, nooit gedurfd. Dood kan in alles zitten, in elke minuut kan hij toeslaan. De dood is reukloos, kleurloos en gevoelloos.
En de dood komt meestal onverwacht en lacht de mens uit. Pim Fortuyn zei in een interview op 6-5-2002 dat hij 89 jaar zou worden maar een paar minuten later werd hij doodgeschoten.
Terroristen en vooral de extremisten onder hen lachen de dood uit. In een van de meest recente foto's die de terroristen van ISIS hebben verspreid zie je vier mannen met handen en voeten gebonden, net als schapen. Ze hangen boven een zee van vuur. Ja, ze worden levend gegrild. Die mensen die boven het vuur hangen hebben geen reden de dood uit te lachen, ook als ze niet bang zijn voor de dood. Ook als ze ooit gedacht hebben dat ze onsterfelijk zijn. Maar de terroristen die hen dat aangedaan hebben lachen de dood uit. Maar alles is tijdelijk. De dood zou die ook ooit uitlachen, misschien nog harder.