Adieu Joost Zwagerman!!!

Joost Zwagerman belde de redactie van Matijs, De Wereld Draait Door (DWDD), af. Hij was uitgenodigd om over zijn laatste boek te vertellen maar wilde liever twee dagen later bij DWDD verschijnen. Joost Zwagerman belde Heleen van Royen niet. Ze hadden, volgens haar afgesproken, als hij het moeilijk had, om af en toe het glas te heffen op het leven en de literatuur. Ze zou hem dan een injectie geven die de lust voor het leven stimuleren, althans het verlangen naar de zwartgallige dood uitstellen. Ze schrijft dat hij haar moest bellen maar hij belde niet. Nee, Joost was op dat moment met iets belangrijk bezig: het beëindigen van zijn leven. Joost was, denk ik, niet gelovig om te denken dat hij in het hiernamaals het beter zou hebben. Dat hij daar tussen een leger van maagden gaat liggen, drinken, zwemmen en andere leuke dingen doen. Joost had linkse ideeën en was min of meer gefrustreerd door de linkse mensen die het erg slecht deden, niet alleen in Nederland maar wereldwijd. Hij zou het ook zeker gelezen hebben dat Felix Rottenberg Diederik Samsom hebben aangevallen. Hij wist zeker dat PvdA slechts negen zetels zou krijgen als de verkiezingen nu weren gehouden. Of zou hij de vele aandacht aan de laatste roman van Conny Palmen onterecht vinden. Zou hij haar laatste roman over de zelfmoord van Sylvia Plath deprimerend of slecht gevonden hebben. Of heeft zijn stap, zijn allerlaatste daad te maken hebben met het dramatische nieuws van de vluchtelingen. Hij zou dat nieuws ook gevolgd hebben. Hij moet de foto van de driejarige Aylan Kurdi, levenloos liggend op het strand, gezien hebben. Zou al die droevige en deprimerende gebeurtenissen hem de keel hebben geknepen? Of zou zijn stap, om het leven voorgoed te beëindigen, met iets anders te maken hebben, met de liefde bijvoorbeeld, met een verwrongen liefde. Ik hoorde dat hij gescheiden was. Over zijn privé leven weet ik niets. Maar de meeste mensen die in stilte voor de zelfmoord kiezen zouden moeten een enorme lijdensweg achter de rug hebben, althans willen die het achter de rug hebben. Hij zou een enorme strijd met zichzelf hebben gevoerd. Dat wat zijn ratio hem vertelde niet altijd de realiteit was en niet uitvoerbaar was. Dat wat zijn gevoelens en zijn hart begeerde niet altijd beantwoord werd. Dat hij daardoor in een spagaat zou beland zijn, een spagaat met een onomkeerbare beweging. Zou de schaamte een rol hebben gespeeld, de onzekerheid en het verliezen van geloof in zichzelf.
Ik wil het niet weten. Er zal zeker gesproken worden of zijn daad, zelfmoord, laf of dapper was. Er zullen verschillen van meningen ontstaan. Dat is allemaal logisch. Maar alleen hij "wist" het beter. Hij heeft nu geen tijd en mogelijkheid meer om te evalueren. Ik geloof niet dat hij in contact zou komen met de grote denkers die zelfmoord hebben gepleegd of (geestverwante) kennissen en vrienden die (door terroristen) werden vermoord of normaal doodgegaan zijn. Hij zal Harry Mulisch niet zien (Harry had hem als zijn opvolger, als de kroonprins van litteratuur gezien) zijn wenkbrauwen omhoog trekken en hem verwijten over zijn zelfmoord. Hij zal Theo van Gogh niet zien en hem spreken over een nieuw filmproject. Ik hoop het voor hem dat dat wel mogelijk is. Ik hoop dat wat de religiën beweren, dat de hemel bestaat en dat er een eeuwige leven is, dat Joost het mooi gaan vinden en van zijn wereldse depressie afkomt. Maar ik ben bang dat, als Joost, voor die redenen het leven verlaten heeft hij wel bedrogen zal zijn, door zichzelf.
In ieder geval we weten niets zeker. Misschien weet hij het nu inmiddels wel maar dat betwijfel ik.
Joost, er zullen er zijn die je erg veel gaan missen maar tegelijkertijd zullen er zijn die een zucht van verlichting slaken.