11. sep, 2015

Francien, het mooie vitale meisje, de verzet heldin, is dood

Haar naam is Francien de Zeeuw. Ze trok mijn aandacht tijdens een interview die ik met haar hield, niet omdat ze iets later naar de afspraak kwam en ik haat het als iemand laat komt. Ze kwam laat omdat de batterijen van haar gehoorapparaat niet werkten en gewisseld moesten worden. Toen ze dat op haar aimabele manier vertelde kon ik alleen maar genieten. Tijdens het interview vertelde ze haar verhaal met bezieling, alsof het net gebeurd was. Ze had een scherp geheugen. Met die scherpe geheugen en die bezieling vertelde ze geëmotioneerd over haar eerste liefde, over haar verloofde die door een ziekte overleed toen ze samen in Nederlands-Indie waren. Hij een militair en zij een militair. Dat iemand zulk verhaal vertelt terwijl ze naast haar huidige echtgenoot zit vond ik bijzonder. Haar interview heb ik gemonteerd tussen meerdere interviews van andere dames, naar aanleiding van zestig jaar vrouwen bij de krijgsmacht. Tijdens het monteren raakte haar verhaal me steeds en ik zag een diepe verdriet als ze over haar eerste verloofde had. Ik dacht misschien zit er een roman in. Een aantal keer ben ik bij haar en haar echtgenoot Wim op bezoek geweest. Tijdens die bezoeken zag ik dat ze haar hele geschiedenis in bepaalde gebeurtenissen had gepropt, gereduceerd tot die gebeurtenissen. Ze had alle documenten bewaard van haar eerste contacten om als de eerste vrouw bij de marine te gaan functioneren. Ik wilde dieper graven in haar geheugen. Ik wilde meer weten van haar gevoelens en gedachten bij het ontploffen van een granaat die een aantal van haar kameraden dode en zij door de kracht ervan in een sloot terecht was gekomen. Een bezoek aan Zeeland hadden we gewild. Daar zouden haar gedachten misschien meer konden oproepen maar dat hebben we eindelijk niet gedaan. Haar herinneringen die ingesloten in bepaalde gebeurtenissen herhaalden zich, meerdere malen. Dat ging ten koste van andere verhalen die ik niet bij haar op kon roepen. Natuurlijk wilde ik een roman, een fictie schrijven maar dat gaf me niet genoeg stof voor een roman. Haar verhaal zou beter als biografie tot haar recht komen, dacht ik. Daarom vroeg ik mijn collega schrijver Natasza Tardio om te proberen. Dat heeft ze gelukkig gedaan. Het boek, waar ik erg benieuwd er naar ben, het verhaal van Francien die na zeventig jaar geëmotioneerd raakte wanneer ze over haar eerste liefde vertelde wil ik natuurlijk lezen. Dat Natasza Tardio vooral jeugd-Thrillers schrijft kan het alleen maar spannend worden. Het boek komt volgend jaar uit. Jammer dat Francien het niet kan lezen.
Je vraagt je misschien af waarom ik in deze tijd waar de vluchtelingen en het geweld in het Midden-Oosten domineren over zo iets schrijf. Je zou misschien denken schrijf maar over de huidige agressie van Turken tegen de Koerden die Erdogan heeft veroorzaakt.
Ja, het een sluit het ander niet. Op 9 september reed ik met een collage naar een afspraak en we hadden het over de zelfmoord van Joost Zwagerman. Ik vertelde hem dat ik zojuist een column over de dood van de schrijver op mijn site plaatste. De telefoon ging. Het was een onbekende stem, een verdrietige mannenstem. Ik vroeg wie hij was. Hij zei dat hij de zoon van Francien is en zij een dag eerder was gestorven. Francien stierf op de dag dat Joost zelfmoord pleeg. Hij noteerde mijn huisadres. Francien wordt volgende week begraven. Ik ga niet naar de begrafenis. Ik schreef eerder dat ik begrafenissen haat. Ik heb nooit afscheid van mijn familieleden kunnen nemen. En ik hou dat ook zo, bij de vrienden en kennissen.
Het mooie vitale meisje dat tijdens de tweede wereldoorlog in het verzet ging is gestorven, op 93 jarige leeftijd.

Opmerkingen

11.09.2015 09:41

Natasza Tardio

Wat een mooi stuk en wat een verrijking van mijn leven dat je Francien en Wim aan mijn hebt gekoppeld. Je gevoelens over begrafenissen deel ik, ik zal echter wel gaan, voor ons beiden. x