Alle volkeren hebben hun Romeo en Julia...

Onderweg naar Rotterdam. De files zijn opgelost. Ik rij door. Even voorbij Schiphol gaan de herinneringen 22 jaar terug, naar januari 1994. Het hele gezin zit in de auto. Ik oefen en probeer luid een van mijn gedichten in het Engels uit mijn hoofd te leren. Het was de première van mijn eerste lange speelfilm. Ik herinner me de grote volle bioscoop zaal. Flarden van de introductie voor het publiek waait voorbij. De zenuwen die de onrust in mijn buik veroorzaakten proberen zich weer te activeren. Het duister dat heerste voor de film begon maakt een waas voor mijn ogen. De anderhalf durende stilte in de zaal. De stilte die nog even duurde na de aftiteling vóór het warme applaus galmt weer. En het gedicht dat ik in het Engels uit mijn hoofd had geleerd las ik het toch in het Nederlands voor. Wat een oen...
Ik ben onderweg naar Rotterdam. Het is een traditie geworden. Ik ga elk jaar twee dagen films kijken. Bij de rustige ticketbalie vraag ik aan de verkoopster of ze me kan aanraden welke film ik kan zien. 'Ik ben blanco', zeg ik met een glimlach. Ze cirkelt met een pen twee titels in de krant. Ik lees de info en kies voor 'The High Sun' van Dalibor Matanic. In de info lees ik: 'Drie keer Romeo en Julia tegen de achtergrond van de Balkanoorlogen die Joegoslavië uit elkaar deden spatten. De liefde is onmogelijk bij aanvang van het conflict, bij het einde en zelfs tien jaar daarna. De vorm van de tragiek evolueert van verzet via onvermogen tot spijt. Won in Cannes de juryprijs van Un Certain Regard.' Ik vraag aan de verkoopster of ze nog een film me kan aanraden om die in de middag na The High Sun kan zien. Ze cirkelt weer twee films. Ik kies voor de Australische film Tanna van Martin Butler en Bentley Dean. Ik betaal en wens haar een fijne dag. Ik kom een kennis tegen, een oud studente van me. Zij blijft tien dagen en zien elke dag het maximum van films. Ze is de enige die ik ken. 22 jaar geleden was het anders.
De eerste film die ruim twee uur duurt is geweldig. Mooi camerawerk, goed geacteerd, de humor en erotiek temmen, in de kijker, de vernietigde tragedies en geven hem kracht verder te kijken. De muziek speelt hierbij een relativerende rol. Je kijkt o.a. in de hoofden van mooie en verliefde mensen die oorlog-trauma hebben.
In de tweede film die zich afspeelt op een eilandje in de Stille Zuidzee komen twee geliefden in opstand tegen oude normen en waarden. Ze buigen niet voor die tradities en kiezen voor de liefde, voor elkaar. Ze komen in een doodlopende weg en moeten de veranderingen van die traditie bekopen met hun leven. Beide nemen gif in en sterven in elkaars armen. In de mooie natuur zie je in de oer mens die bijna naakt, in deze moderne tijd, leeft en zich zo staande wil houden proef je liefde, humor en enorme verlangen voor vrede.
En de stilte na de afloop van beide film was belangrijk. Ik was twee keer stil en had tijd nodig om weer mensen of het licht te kunnen zien.