Zomergasten Nazmiye vs Inez

Zomergasten is een bijzondere programma dat elk jaar zes verschillende gasten ruim de tijd geeft om er een bijzondere avond van te maken. De eerste eerste twee afleveringen heb ik gemist. Vorige week maandag pas zag ik dat ik de avond van de strafrecht-advocaat Inez Weski had gemist. Dat vond ik erg jammer. Ik kon me niet permitteren ruim drie uur tijd vrij te maken om het programma op het internet te zien. Het programma wordt niet herhaald wat erg jammer is. De derde aflevering wilde ik niet missen.
Ik ga er voor zitten alsof ik naar CL finale van Ajax gaan kijken maar wel met een grote glas gekookt water. De gast is natuurlijk een bijzonder, iemand die zich op mijn interessegebieden beweegt: ze schrijft, acteert, maakt theater en “ontheemd”. Haar naam is Nazmiye Oral.
Het openingsfragment is een loflied, gezongen door kinderen, aan de stichter van huidige Turkije, Kemal Ataturk. Het fragment duurt vrij lang, ik krijg geen goed gevoel bij omdat Ataturk de Koerden misbruikte voor het stichten van Turkije maar daarna ontkende hun bestaan en sloeg hun  eisen voor vrijheid en opstanden met bruut geweld.
Gelijk na het fragment zegt Nazmiye dat ze moeite heeft met zulke dingen omdat ze een individualist is en bij geen groep kan horen, behalve bij zichzelf; het Nazmiyeisme.
Ik geef haar het voordeel van de twijfel en wacht met de gedachte: ‘misschien is het een truc om de NederTurken te sussen om verder in het programma wat misdaden en gewelddadigheden van de Turkse regeringen aan de kaak te stellen, vanaf Ataturk.
Want Turkije gebruikt geweld niet alleen tegen haar minderheden maar ook tegen parlementariërs, rechters en vooral journalisten. Een leger van journalisten zit opgesloten in Turkse gevangenissen. Turkije heeft vorige week de vrijheid van social-media beperkt en controleert nu op los. Turkije hindert, actief, de integratie van Turken in Nederland. Natuurlijk had ik niet verwacht dat Nazmiye een fragment over de genocide van Armenen of iets over de onderdrukking van Koerden zou vertellen maar ze had op zijn minst iets kunnen zeggen over de 37 verbrande schrijvers en intellectuelen (waaronder een Nederlandse) in de stad Sivas door moslim fundamentalisten.

Natuurlijk kiest Nazmiye ook interessante fragmenten maar de meeste van die fragmenten vormen aanleiding om telkens haar eigen theater- en schrijfwerk te promoten en onder de aandacht te brengen. De fragmenten hebben geen structuur en zijn als losse flodders.
In ieder geval Nazmiye is alles behalve bescheiden. Ze leest een stuk van haar column voor en zeg: ‘Goed geschreven.’ Ze vertelt iemand die ooit tegen haar ouders zei: ‘Jullie dochter wordt iets groots.’
Natuurlijk is het de avond van Nazmiye maar ik begrijp echt niet waarom ze vertelt over haar broertje die geestelijk invalide is en over haar zus met een lage IQ? 

De presentatrice Janine Abbring luistert boeiend naar Nazmiye. Het is duidelijk dat Janine haar gast bewondert tot huilen toe. Is dat dan ook de reden dat ze geen kritische vragen stelt of probeert meer te weten te komen?
In de ochtend besluit toch de aflevering van vorige week te zien.
Het is meteen duidelijk dat Inez Weski van een hele andere kaliber. Inez Weski praat, gedurende drie uur, geen enkele woord die als onzin zou klinken. Ze zegt bijna niets over haar privé leven en ook niet over haar familie maar maakt het duidelijk dat ze een filosofische en kunstzinnige achtergrond heeft. Over het verschil in bescheidenheid gesproken.
De opbouw van Weski’s avond was goed bestudeerd met een zeer structureel programma waarin ze als beeldhouder de menselijke psyche vorm geeft.
Ik moet bekennen dat haar uiterlijk (schminkt zich als een heks) in combinatie met het verdedigen van criminelen en moordenaars een soort afkeer bij me wekte maar in die drie uur ondergaat ze een transformatie. In mijn ogen wordt ze een mooi mens, de schoonheid zit in het denken.