15. okt, 2013

Nobelprijs?

De Nobelprijs voor de Vrede van 2013 is toegekend aan de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens, OPCW. De prijs is helaas net voorbij gegaan aan Malala. De Syrische president Bashar Assad heeft in een interview gezegd (misschien als grap zoals de kranten beweren) dat hij die prijs verdient en niet de OPCW. 
Dit nieuws komt op de dag dat men de opstand van de beruchte nazi vernietiging- en concentratiekamp Sibibor, die in Polen ligt, herdenkt. Een kleine groep gevangenen kwam op 14 oktober 1943 in opstand. Enkele honderden gevangenen wisten daarbij te ontkomen. Van deze hebben slechts 42 de oorlog overleefd. De Nederlander Jules Schelvis is nu 92 jaar oud. Hij was een van de bewoners van die vernietigingskamp. Twee van zijn boeken gaan over zijn verblijf en de getuigenissen van andere overlevenden. Wanneer je leest over de gruwelen die plaats hebben gevonden in Sibibor zou je elke overlevende, elk jaar, een Nobelprijs willen geven. En onze Jules Schelvis met zijn overlevingskracht en doorgangsvermogen dat hij tot hoge leeftijd strijdbaar blijft en vecht tegen de oorlogsgruwelen is niet meer dan normaal dat hij in die prijs komt. 

Natuurlijk doet OPCW goed werk door te streven naar het verbod op die wapens. OPCW trad in werking pas in 1997, tien jaar na het gebruik van chemische wapens door Saddam Hussein die begon vanaf 1987 veelvuldig te gebruik tegen het Iraanse leger en tegen de Koerden die toen zijn “eigen weerloze onderdanen” waren. Saddam mocht toen ongehinderd doorgaan met het gebruik van die wapens. De wapens die afschuwelijke beelden leverde van duizenden slachtoffers. Saddam zou misschien toen ook gedacht hebben dat hij de nobelprijs voor vrede verdiende, voor zijn moed en brutaliteit. Want hij was van zijn gelijk overtuigd net als Hitler.
Obama was ook overtuigd van zijn gelijk toen hij tekende voor het gebruik van Drone en met hem was de jury van Nobelprijs ook van zijn gelijk overtuigd en kende hem de Nobelprijs voor vrede.
Ja, de Nobelprijs. Wat is het nut ervan behalve dat de winnaar een miljoen dollar in de zak steekt? Deze redenering is misschien te kort door de bocht maar is onschadelijk en het lucht een beetje op. 

14. okt, 2013

Met je voeten filosoferen

 

Je bent net terug van de warmte. Het verschil is maar 20 graden. Niets aan de hand. De frisse wind kan de fantasie stimuleren en activeren. Wat moet je met die warmte van daar? Je kunt toch niets met die dorre aarde, de rotsen die de weg sperren naar de zee. Ik heb je zo vaak gewaarschuwd niet met je blote voeten op de rotsen te gaan lopen. De rotsen zijn of glad of scherp, als een spijkerbed. Ik heb je gewaarschuwd niet in het zand en de zee te gaan maar je luistert niet. Je bent koppig, een eigenwijze wezen dat van zich vol is. Een wezen die geen rekening ermee houdt dat zijn voeten kunnen branden.
Waarom loop je niet op je blote voeten hier, in Amsterdam. Loop in de plassen, voel de koude grond. De grond die je voeten wil houden en zich ermee opwarmen. Heb je niet gehoord van die filosofe die met blote voeten, als een holbewoner, 100 dagen in Amsterdam wandelde. Ze wilde het oeroude gevoel proeven, met haar voeten. Ze wilde de kracht van de aarde voelen. Ze is een filosofe die met haar voeten voelt en denkt. De voeten zijn de bron van gevoelens, de bron van het denken en vooruitgang. Daarom hebben haar voeten haar geadviseerd: ‘Begin maar in juni, in de zomer’ en ze knipoogden naar haar. Ze luisterde. Je bent benieuwd naar haar ervaringen. Je ben nieuwsgierig of zij de honderddagen vol heeft gehouden. En zo ja hoe denken haar voeten nu? Doorgaan, de mars doorzetten of stoppen. Een vrouw en filosoof kan niet functioneren als de voeten beschadig zijn. Beschadigde voeten kunnen niet denken. 
De ene filosofeert met haar voeten, de ander scoort ermee. Al die voetballers kunnen niet zonder hun voeten denken en geld verdienen. De voetballers worden door het werk van hun voeten eerder volwassen dan gewone mensen. Je hebt ook grote bewondering voor de voeten die op hoge hakken lopen. De voeten vormen de karakters van de mensen. De voeten zijn de visitekaartjes van mensen. De voeten kunnen mensen redden waar de schoenen hen in gevaar brengen. Dat heb je meegemaakt. Weet je nog in de bergen, lang geleden. Je was op de vlucht. Jullie moesten een berg beklimmen en een gladde rots trachtte jullie te saboteren. En je mooie schoenen waren niet gemaakt voor de bergen. De rots lachte de schoenen uit en je schoenen raakten verlegen, glad van emoties. Die schoenen hadden je val konden betekenen, je dood. En wie had je uiteindelijk gered? Ja, de blote voeten. De tenen werden vingers en klampten zich aan de kleine grijpen in de rots en je klom. Je was ineens een holbewoner…
En vandaag wandelde je weer door Amsterdam. Je dacht elke keer zou misschien de laatste keer zijn en je wilde met blote voeten lopen. Maar je voeten waren wijzer dan jezelf. Ze zeiden: nee, niet doen. Je hebt geen behoefte te voelen hoe een holbewoner heeft geleefd. Je vroeg je af of de holbewoners echt zonder schoenen liepen. Je weet dat de mens toen al een jager was en een jager gebruikte zijn prooien niet alleen om de maag te vullen maar als kledingstukken en schoenen.
Hopelijk kletst je niet uit je nek. Mocht het zo zijn dan weet je hoe dat komt…

9. okt, 2013

Kind?!

Je brengt je kind weg, naar het vliegveld. Onderweg is het stil. Je kijkt naar de weg, je staart voor je uit. Hij kijkt voor zich uit. Je herinnert je jaren terug, decennia. Je moest weg, je moest vluchten. Hij lag te slapen. Bij het wakker worden zocht hij je. Je was er niet. Een uur later ook niet. Een dag later ook niet. Hij kon het niet begrepen. Een week volgde, een maand en maanden. Je kwam niet terug. Hij zag andere vaders behalve zijn eigen vader. Hij kreeg snoep van andere vaders maar weigerde aan te nemen. Hij wilde van eigen vader. Maanden later stond hij op Schiphol, een kind van bijna vijf jaar. Zijn moeder vroeg: ‘kijk maar rond of je je vader kunt zien?’ Hij keek maar hij zag zijn vader niet. Weer niet. Hij zager weer andere vaders, niet de zijne. Die dag verloor hij weer de hoop die even de kop had gestoken. Hij sliep in een kamer bij vreemde mensen. In de ochtend deed hij zijn ogen open. En daar zat zijn vader. Stom verbaasd. Zo simpel kon het ook, dacht hij misschien.
Het verdwijnen van de vader was een angst geworden, een trauma. Elke dag als je weg was had hij de angst. De angst dat zijn vader niet terug zou keren. En zijn vader moest af en toe weg. De angst groeide mee. Hij raakte gewend, aan het verdwijnen en terug keren. Dagelijkse heen en weer. De school nam zijn aandacht maar de angst bleef.
Schiphol, weer Schiphol was het toneel van een afscheid, een reis naar het Midden-Oosten die langer ging duren dan de dagelijkse verdwijning, het dagelijkse weggaan. Je zag de angst in zijn ogen. Toch moest je gaan.
Onderweg naar het vliegveld komen die herinneringen weer terug. Deze keer ga jij niet weg, hij wel. Je zou hem over een paar dagen weer zien. Maar die afscheid, die klote afscheid weet niet wat hij veroorzaakt.
Je stapt uit de auto. Hij stapt uit de auto. Je geeft een knuffel, een kus en een stevige omhelzing. Hij verdwijnt in de massa en jij rijdt terug, dezelfde weg. Je staart voor je uit. De uitgestrekte zoutvelden, de flamenco’s en de zee die nog niet helemaal wakker zijn laten je voorbijgaan en leggen geen stro in de weg. Je herinnert je de voorbij gegane week. Je ziet het strand. Samen in de zee, samen tegen de golven. Samen in het zand. Je ziet zijn grijze haren, neusharen die zich uitstrekken en je beseft dat hij geen baby meer is. Je beseft dat je kind geen kind is. Maar waarom dat gevoel?
Je rijdt door de stad, steeg in en steeg uit. Langs de boulevard en weer de starten in en uit. Het gevoel verdwijnt niet.
Je had hem ooit verlaten en dat heeft je leven getekend.
Je verlaat hem weer. Hij is je baby. Een baby met roze bollige wangen. Je mist de baby! Je wil de tijd terugdraaien maar je vergist je. De tijd bestaat niet en als hij zou bestaan kan je hem niet terugdraaien, nooit! 

6. okt, 2013

Egyptische buikdanser


Dat je van dans houdt is een feit, zonder enkele twijfel. Dat je niets aan doet is ook een feit. Dat je niet actief gaat op zoek naar dansvoorstelling is weer een feit. Daarvoor ben je te passief. Passief is misschien niet het goede woord. Je stelt geen prioriteiten om tijd vrij te maken en actief op zoek te gaan naar dans voorstellingen. Je moet er bij vertellen dat Flamencodans en de oriëntale dans altijd je voorkeur hebben gehad en dan in dezelfde volgorde. De oriëntale, lees buikdans, is een dans die puur door vrouwen gedanst wordt. Met die dans heb je kennis gemaakt via de Iraakse tv in de jaren zestig toen je als kind in Bagdad terecht was gekomen. En die dansoptredens waren vooral Egyptisch. Egypte, wat cultuur in het algemeen betreft en dans in het bijzonder, kan zich als leider noemen van de Arabische wereld. De buikdans is vanuit Egypte geëxporteerd naar andere Arabische en islamitische landen waaronder Turkije en Iran. De buikdans heeft zich in de westerse wereld gedrongen. Je was dan op 30 april aangenaam verrast toen je dicht bij je woonplaats, zo maar op een plein in Amsterdam Noord een aantal dansvoorstellingen zag. De nostalgie zegevierde een feest. De dans was misschien bedoeld voor de troonwisseling maar dat was een bijzaak. Het ging er om dat de schoonheid van het vrouwelijke lichaam zich door muziek liet begeleiden en een genot voor het oog, oor en ziel betekende. En daar waren de Egyptische invloeden zicht baar in de danskostuum en muziek.
De liefde voor flamencodans en flamencozang drong zich in je wezen ergens eind jaren tachtig. Je raakte zo bezeten er van dat je zelf een cursus flamencodans volgde.
In Spanje informeer je weleens of er een flamencodansvoorstelling ergens te zien is.
En je liep langs een boulevard en zag een affiche, een reclame voor eenmalig voorstelling. Festival oriëntale Arabische dans. Je reserveerde en je ging er heen. De zaal bijna vol. Dansers uit Egypte. Ja, Egypte dat vecht om de politieke machten, om democratie en bekend is geworden met altahrierplein en na de afzetting van president Morsie sinds drie maanden ook met Rabiaplein is op het podium sterks aanwezig. En dat op het moment dat in Egypte demonstratie en gevechten plaatsvinden.
En in de havenstad waar de tempratuur aangenaam doet de stadschouwburg de deuren open. Het begint lekker swingend. Duidelijk dat de danskostuums zijn minder bloot dan de jaren zestig van de vorige eeuw. En ineens verschijnt een buikdanser, ja een man. Je ziet voor het eerst een man die buikdans uitvoert. De man draagt twee stukjes danskostuum. Een lapje dat zijn borsten bedekt en een broek. Zijn buik steekt tussen beide stukjes kostuums uit. Beide stukjes kostuum zijn van het stof dat de vrouwen dragen tijdens de buikdans. Het is bizar maar je kunt er niet aan wennen dat een man buikdanst. Je weet niet of hij de gebaren voor de grap van de homoseksuelen nadoet of het is echt. In ieder geval technisch is hij een geode buikdanser, een hele goede zelfs. De vijf nummers die hij uitvoert stegen qua inzet en techniek boven de rest. De vergelijking is niet helemaal terecht maar je moet toch iets schrijven om het duidelijk te maken. En je kon je lach niet inhouden. Het was komisch en onwennig tegelijk. Je lach is een hoest geworden en je stikte er bijna in. Je lach werd harder door dat een aantal mannen demonstratief de zaal verlieten en maakten gebaren die je maar niet wilt zien. Ze konden namelijk niet naar een homoseksueel kijken die mooie buikdans uitvoerde. En de danser was de ellende in zijn land niet vergeten. Hij danste en aan het eind van zijn acts wapperde hij met de vlag van Egypte.
Alles went, ook een man die buikdanst. Alleen als ik hem een advies kon geven had ik hem gevraagd om te sporten en die dikke buik weg te werken. Die buik was geen porem, echt waar.   

5. okt, 2013

Denken we verkeerd?

In de reclame voor het programma College Tour die vrijdagavond uitgezonden werd (helaas niet gezien) zegt de Israëlische president Shimon Peres het volgende: ‘Je kunt de wereld niet veranderen maar je kunt je zelf wel veranderen’.  In welke context hij die zin gesproken heeft maakt in feite niet uit. De uitspraak is helder. 

In de filosofie is vaak voorgekomen dat men uitspraken deed over de mens, de mensen kennis, de zelfkennis enzovoort. Uit spraken als ‘Ken u zelf’, ‘Verbeter de wereld begin bij jezelf’ en nog meer van die uitspraken. Het punt is dat alles wat er gezegd werd en wordt over de mens en de verbeteringen van het individu en de wereld er omheen kan misschien kloppen en tegelijk ook niet juist is. Alles hangt er van af hoe je het bekijkt en in welk licht wilt zien. De mens, als een onderdeel, van de natuur is veranderlijk en niet veranderlijk. Als je de mens in een evolutionair context bekijkt is het anders dan in een religieus context.
Geen filosofische verdieping maar wat verduidelijking aan de hand van bepaalde recente gebeurtenissen.
Italië beleefde een dag van nationale rouw, vanwege de ramp met het gezonken schip voor de kust bij Lampedusa. Weer een ramp met een boot met vluchtelingen. Deze keer zeer omvangrijk. Je leest dat de rede van de ramp een brand was aan board. Een brand die door de vluchtelingen zelf was gesticht. De brand was aangestoken om aandacht te krijgen.
Je probeert je voor te stellen dat rond vijfhonderd mensen aan board zitten, kinderen, vrouwen en mannen, veel jonge mannen. Al die mensen hebben huis en haard verlaten. Ze hebben misschien alles wat ze bezatten verkocht om een plek op de boot te kunnen betalen. Een one way ticket naar Europa, naar het paradijs. Ze overleefden alles, alle gevaren op het land, door al die landen en na dagen, weken misschien maanden tot ze een voet op de boot konden zetten. En dan de angst voor de zee, de mensen die zeeziek zijn en de lange dagen op zee. Waarom zouden mensen aan board getracht hebben brand te stichten? Waren ze zo wanhopig en hadden ze de angst vergeten om opgepakt te worden door de patrouillerende vaarpolitie en teruggestuurd te worden? Hadden ze ruzie? Waren ze van verschillende rivaliserende partijen? En dat alles waar vele kinderen bij waren die niets van al die ellende wilden begrijpen en van honger huilden. Als je de uitspraak van Peres hier wilt toepassen dan denk je: ‘Oké, laten we vanuit gaan dat die mensen konden de wereld daar, in hun eigen land, niet veranderen. Ze wilden zich zelf veranderen maar kwamen tot de conclusie dat ze daar zichzelf niet konden veranderen en daarom kozen ze om weg te gaan als de eerste stap. Dan op de boot waren ze in een andere wereld die ze ook niet konden veranderen en geen uitweg zagen dan wat er gebeurde. Dit is natuurlijk een pessimistische analyse en die gaat er van uit dat de mens niet veranderlijk is, nooit.
Een ander voorbeeld is de heer Henk Krol, de fractievoorzitter van de partij van 50plus in de tweed kamer. Hij had als directeur jarenlang de betaling van pensioenpremies voor zijn personeel bij Gay Krant ontdoken. Welke wereld wilde hij veranderen? Had hij geluisterd naar Peres en koos voor een andere wereld, de wereld van politiek. Gaf hij nu op omdat zijn eerste wereld achtervolgt hem of behoort hij tot de wereld die rot is?
Het is te ingewikkeld. Laat men voortaan dingen niet roepen die niet kloppen of ben ik die hier appels met peren aan het vergelijken?