Achter de balie zit een jonge vrouw met grote groene ogen en een paars overhemd. Ik groet. Ze groet terug terwijl ze in de computer kijkt en wil bevestigd krijgen dat ik dezelfde persoon ben die in haar computer staat. Ze staat op, loopt om de balie heen, geeft me een ferme hand en wijst me de weg naar de behandelkamer waar de ligstoel zijn handen, als een sadist voor hij aan de slag gaat, wrijft. De stoel die lekker zacht er uit ziet en de meeste ruimte in beslag neemt maakt me zenuwachtig. De kauwgum in mijn mond raakt in paniek en wil weg. Ik had mijn tanden gepoetst en een kauwgum genomen. Ik haal mijn kauwgum uit mijn mond en zoek een papieren zakdoekje. De jonge vrouw die inmiddels vertelt heeft dat ze de (vervangende) tandarts is vraagt wat zoek ik. Ik zeg, papieren zakdoekje. Mijn kauwgum verdwijnt voor goed in de prullenbak en ik ga zitten, eigenlijk half-liggen. De rechter been wil over de linkerbeen en anders om. Ik kijk naar de punten van mijn schoenen die blijven wiebelen. De jonge arts met grote groene ogen gaat naast me op een kurk zitten en kijkt op me neer, in de letterlijke zin. Ik denk niet aan het liedje:'Er is lente in de ogen van de tandarts assistente.' De tandarts assistente komt binnen. Ze is ook jong, misschien een jaar ouder dan de tandarts. De tandarts vraagt waarom ik had gebeld en waarom ik daar lig. Door de zenuwen heen vertel ik wat aan de hand is. Ze stelt nog een paar vragen, misschien om me op mijn gemak te stellen want ze kan gewoon kijken en zien wat er werkelijk aan de hand is. Ze bevestigt een kapotte vulling van een kies achterin en legt uit dat ze de vulling gaat vervangen. Ze stelt me voor de keus: mét of zonder verdoving. Ik zeg dat ik geen held ben maar kies toch voor de tweede want ik heb geen zin om de Est van de dag doorbrengen met een hangende wang en een lip die de slijm niet vast kan houden. Ze biedt me de mogelijkheid, wanneer ik de pijn niet verder verdraag, mijn linkervinger op moet steken. Ik vraag waarom niet de rechtervinger. Ze zegt anders raak ik haar werkende hand die in mijn mond draait.
De twee jonge vrouwen gaan het werk. Ik krijg een rubberdoekje in en over mijn mond. Ze proberen er een gat in maken en de kies te isoleren. Dat gaat niet soepel. Ze wisselen van positie en wordt gehijgd. Ik denk aan de tandarts en zijn assistente in Bagdad in de lente van 1980. Mijn verstandskies moest eruit. Maar die was taai. Zo taai dat een deel van de wortel nog diep zat. Om die wortel eruit te trekken moest de tandarts met zijn knieën op mijn dij gaan staan. Het uittrekken van mijn kies duurde veertig minuten. Toen uit getrokken werd kwam ook de inhoud van mijn maag naar buiten, als een vulkaanerosie. Al het kebab, brood en rijst die ik gegeten had verdween in het kommetje van de tandarts.
De jonge tandarts met de grote groene ogen begint te boren. Ik voel pijn. Ik neem me voor niet aan de pijn toe te geven en aan iets anders te denken, iets die de pijn kan verzachten. Ik denk wederom niet aan de lente in de ogen van de etcetera... maar aan een foto van een Koerdische strijder, een Peshmerga die zit gedwongen op zijn knieën op de grond. Achter hem staat een gemaskerde ISIS beul met een dolk. De Peshmerga kijkt kalm met een opgeheven hoofd, onbuigzaamheid in zijn blik. Ik heb de onthoofding niet willen zien maar elke keer als de tandarts de zenuwen in mijn kiest raakt en de pijn mij bijt voel ik de dolk diep in de keel van de Peshmerga en schaam me voor mijn kleine pijn.

Ze komt hinkend met haar, naar links gebogen, lichaam over de finish! Ze is bezweet en straalt energie uit. Als je niet weet wie en wat zij is maar vooral wat ze net gedaan heeft ga je misschien de tv verder zappen. Nee, ik zal niet zappen. Ik blijf kijken naar de "bejaarde" vrouw die geen bejaard wil zijn. Ik kijk naar de kracht die ze uitstraalt. En als je weet dat ze 92 jaar jong is en net de marathon heeft gelopen in een tijd van 7,24 uur dan gaat je mond spontaan open en trekt je ogen mee, wijdopen. Natuurlijk is 7,24 uur voor marathonlopers een lange tijd maar iemand die 92 jaar oud is en 7,24u hard blijft lopen is een prestatie van formaat. Als ik zeven kilometer in 45 minuten loop ben ik bijna gesloopt. Ik verlies bijna drie liter zweet en het gepuf en ge-snot wordt een lach symfonie voor de meeuwen en andere dieren die mij zien rennen. Zelfs de doden van de begraafplaats, waar langs ik ren, beginnen te zuchten en te puffen. Ze draaien zich in hun graven om en smeken god om mijn been te breken zodat ik niet meer langs hen ren, niet zucht.
Harriette Thompson is de naam van de Marathonloopster. Zij maakt het onmogelijke in de mens mogelijk. Ze is een vrouw die pas op haar 76ste marathon begon te lopen en doet al zestien jaar mee, onafgebroken. Ik weet niets meer van haar achtergrond maar ik lees dat haar man is aan kanker overleden en haar zoon gaat binnenkort hetzelfde pad op. Ze vecht tegen kanker en wil aandacht voor het bestrijden van de ziekte vragen. Terecht!
Ik lees dat ze tijdens de marathon stukjes piano in haar hoofd (af)speelde. Fantastisch dat doorzettingsvermogen. Je zou ieder mens zo'n gezond lichaam maar vooral gezond geest gunnen.
Niets te nadele van de oudere vrouwen in mijn herkomstland. De meeste Koerdische bejaarde vrouwen werkten (thuis en in de boerderij) tot ze niet meer konden, naast het opvoeden van de kinderen. Elke vrouw baarde gemiddeld tien kinderen. Maar ze werden bejaard op hun veertigste, daarna rekte de tijd zich uit en ze werden op hun vijftigste bejaard. Met het intrede van een soort luxe, door de beperkte vrijheid die welvaart met zich meebracht, werken ze niet meer, ze worden dik en ziek. Dat ze hardlopen is onmogelijk, dat zal schandelijk beschouwd worden. Fietsen, zou je denken vanuit een Europese geest? Neen, fietsen voor Koerdische vrouwen is niet weggelegd, taboe. Zelfs mannen die een beetje aanzien hebben of zich niet belachelijk willen maken fietsen niet. Fietsen was en is alleen voor kinderen en straatmensen.
Natuurlijk wil je dat ook Koerdische vrouwen marathon gaan lopen. En Harriette Thomson heeft bewijzen dat je na je 76 kan marathon lopen. Dat het leven na die leeftijd voor de marathonlopers pas begint. Dan moet ook voor de Koerdische vrouwen kunnen?! We hebben gezien hoe ze vechten tegen de meest barbaarse terroristen, beter dan mannen. Dan moeten ze (alle leeftijden tot 92) ook kunnen fietsen, hardlopen en aan marathon kunnen doen. Ik denk dat dat niet gaat gebeuren. Eerst moet het land onafhankelijk worden en democratisch net als Amerika om het voorbeeld van Harriette Thomson te volgen. Maar die onafhankelijkheid is nog, helaas, ver te zoeken. Waarom? Omdat Amerika dat niet wil, ondanks de strijd van de Koerden tegen de extremistische terroristen die Amerika bestrijdt. Ik las dat de Amerikaanse president maar slechts 5 minuten tijd voor de Koerdische president en zijn delegatie uit Zuid Koerdistan had gepland. Eindelijk rekten de Koerden de tijd tot een uur maar dat is niet alles. Er is nog een lange weg te gaan voordat de Koerdische (bejaarde) vrouwen meedoen aan marathon...

Om stres te hebben hoef je geen voetbalcoach te zijn, geen Marco van Basten ook als je dat ooit had gewild, in zijn glorieuze tijden als voetballer. Stres kan iedereen hebben, krijgen. Stres is een moordenaar, een handlanger van gevaarlijke ziekten. Zo heb ik tenminste begrepen. Tegen stres zijn diverse manieren, medicijnen etcetera ontwikkeld en toegepast. Er schijnt een gezonde, minder gezonde en slechte stres te bestaan. Ik ga me niet in de wetenschap van stres verdiepen anders krijg ik zelf stres. Het schijnt dat stres gemakkelijke toegang heeft tot gevoelige mensen. Niet alleen mensen maar dieren lijden ook aan stres. Een tijger die aast op een prooi moet niet aan stres lijden, althans niet aan een negatieve stres anders start hij zijn jacht te vroeg en mist hij de prooi die hem te snel of te slim af zal zijn. Een sluipschutter die aan stres lijdt zal niet veel slachtoffers maken of maakt hij verkeerde slachtoffers. Niet alleen werkende mensen krijgen stres. Juist niet als ze goed in hun vel zitten. Werk kan stres verdrijven. Niet werken, lethargie en antipathie kan tot een gevaarlijke stres leiden. Misschien denk je: 'ach, praat maar niet uit je nek. Wat weet jij nou van stres?'
Ik vind hardlopen, fietsen, wandelen en vooral creatief bezig zijn de beste remedie tegen stres, elke vorm van stres. Zelfs met het beginnen van die activiteiten die de stres gaan bestrijden moet je niet gestrest beginnen. Als je gestrest aan de start van je hardlopen begint raak je in no time buiten adem. Je spieren gaan zich verkeerd inspannen en je krijgt blessures. Dat je halverwege probeert diep in te ademen en de zaak te herstellen kan misschien helpen maar daarmee bereik je je doel niet, het doel dat je beoogde voor je er aan begon.
Stres bestrijden betekent je loskoppelen van je gedachten. Dat is alles behalve makkelijk. Zeker in deze tijd van massamedia. Dat je ongewild (visuele) berichten aangeboden krijgt en voor je het weet slaat het beeld als een raket in je hersenen in en bezorgt je stres.
In de vroege ochtend kijk ik naar Facebook en ik zie een filmpje. Een vuur. Boven het vuur hangt iets. Het lijkt een mens te zijn. Het ís een mens. Behalve de stoffen waarmee hij vastgebonden is schommelt zijn naakte lichaam boven het heftige grote vuur. Meteen denk ik aan ISIS. In dat geval was diegene die boven het vuur hing een ISIS strijder. De daders waren mannen van de Sjiitische milities die in Anbar, in Irak huis hielden. Ondanks het feit dat ISIS strijders goddeloze handelingen verrichten zoals mensen onthoofden, verkrachten en verbranden vind ik het verbranden, die van hen overgenomen is, barbaars. Walgelijk, verwerpelijk en nog honderd van die woorden zijn niet voldoende om te beschrijven wat je voelt. Bizar of niet ik krijg een soort eetbui. Niet dat ik wilde barbecuen maar terwijl het ontbijt nog niet in mijn maag gedaald is begin ik met fruit, vele fruitstukken worden verorberd. Ik kijk op de weer-APP en ik zie regen opkomst. Het besluit word snel genomen. Ik trek mijn joggingpak aan vóór de regenwolken agressief worden. Ik start met volle maag, beetje te hard. De rest kan je gerust voorspellen. Toch zie ik hardlopen in de regen in staat is de stres te verjagen. Als je in de regen rent kan je relativeren. Het zweet wordt meteen gewassen door regen. Je kunt het dubbele van je tijd lopen. Daarna moet je wel een warme douche nemen als je geen spier- en gewrichtspijn wil krijgen.

Middernacht. De hond snurkt zacht, in zijn mandje. Cool Jazz zendt luchtige liedjes uit. Ik surf op het internet. Een ex-collega van radio Bagdad plaatst verschillende foto's van Bagdad op zijn FB. Op een foto is het ziekenhuis waar twee van mijn kinderen zijn geboren. Ik denk aan die hete moeizame dag en nacht. Vóór de geur van nostalgie mijn neus bereikt surf ik verder en lees ik een klacht van een schrijver. Hij schrijft over de hindernissen die een schrijver moet overwinnen op weg naar bekendheid. Het schijnt dat er miljoen schrijvers in Nederland zijn en die allemaal bij Mathijs van DWDD aan tafel willen zitten om beroemd te worden. Mijn schouders zijn te ontspannen om in beweging te komen en zich even omhoog te tillen. Ik zal liegen als ik niet naar aandacht voor mijn boeken en de rest van mijn werk verlang. Je doet het uiteindelijk voor mensen maar toch in de eerste instantie voor jezelf. En omdat ik voor mezelf schrijf let ik bijna niet meer op zulke zaken. Het zijn bijzaken geworden en ik ben tevreden met de ruim honderd bezoekers per dag op mijn site.
Maar dat hindert niet dat het middernacht wordt. Dat de stilte heerst. Dat de slaap je bijna verlamt maar je je niet gewonnen wilt geven. Dat nostalgie uit de begraafplaats stijgt als een mooi gezang en boven je huis hangt. Dat je in de ochtend wanneer je, in de regen langs dezelfde begraafplaats, rent het gejuich van doden hoort voor nieuwkomers en de verse bloemen. Dat alles verandert maar toch hetzelfde blijft. Dat we in een cirkel draaien, soms sneller dan anders. Dat we groeien en tegelijk krimpen.
Middernacht is voorbij. De luchtige liedjes gaan onvermoeid en onverminderd door. De nostalgie klopt, tikt tegen de ramen maar de melancholie leidt hem af. Ik zie ze hand in hand een dansje voeren over het water dat altijd onder mijn balkon blijft en onderdak aan vissen geeft. Ze kijken naar de buren. De ene buurvrouw is begaan met het lot van duiven die mijn balkon onder-poepen. De ander buurvrouw, de jonge moeder die een nier aan haar doodzieke moeder afstaat en daarmee haar eigen leven in gevaar brengt, wekt bewondering en respect.
Ik doe het raam open en verjaag nostalgie en melancholie weg. Het licht gaat uit. Het geluid volgt. De stilte heerst. De dromen wachten al, liggend in mijn bed.

Liggend in mijn zachte bed denk ik niet aan de uitgezonden beelden van motorclubleden die uit hun bed werden gelicht, met blote voeten en (onder)broeken, geboeid, vervoerd. Mijn lichaam wil blijven liggen maar dan kan ik niet honoreren. Ik hoor de krant zich dringen in de briefopening van de voordeur. Ik trek een T-shirt en een onderbroek aan. Met slaperige ogen open ik de krant. Zonder leesbril kan ik alleen de koppen lezen. Als ik lees dat vluchtelingen in Frankrijk onder viaduct stranden en een foto zien van kleine tenten en een versleten matras denk ik even terug aan de tijd toen ik een jaar of tien was. Ik moest zeer vroeg in de ochtend werken. Ik sliep dan even tussendoor op de grond gebruikmakend van een baksteen als een zachte kussen. Ik blader verder en kijk automatisch naar de plek van Elma die elke donderdag las en nu mis ik haar afwezigheid als columniste bij Trouw. Haar vervangster heet Naema Tahir. Zonder mijn leesbril kan ik alleen de kop van haar column lezen:'Boerkaverbod?Waarom dan niet ook zonnebrillen verbieden.' Gezien het feit dat ik laatste tijd een zonnebril heb gekocht en die graag op doe, raak ik geïnteresseerd. Mijn ogen glijden naar beneden en ik zie haar foto vriendelijk in de lens van de camera kijken. Ze is niet dik maar ook niet slank als Elma. Een zin staat vergroot naast haar hoofd:'Gevaarlijke mensen dragen doorgaans geen boerka.' Ineens beginnen mijn ingewanden te kloppen. Ik vouw de krant en doe hem onder mijn oksel, pak mijn scheermachine op, loop de trappen op, pak mijn lees bril en ga op het toilet zitten. Ik zet mijn bril op. Ik spreid de krant op mijn schoot. Naema ligt op mijn blote rechter dij. Ik scheer me met de rechterhand. Met de linkerhand hou ik de krant vast zodat ik én kan lezen én kan scheren. Ja, ook mannen kunnen soms twee dingen tegelijk doen, maar dat is terzijde. Ik had de eerste roman van Naema, jaren geleden, met moeite uitgelezen omdat Naema schrijft met haar verstand. Het enige wat van die roman bij me blijven hangen (als ik me niet vergis) dat de jonge moslimvrouw, de hoofdpersonage, die trouwt en behoort geen penissen gezien te hebben, vindt de lul van haar man te klein. De penis van haar man zou net zo groot zijn als twee duimen en dat vindt ze maar niets.
Naema vertelt dat ze ooit schreef dat boerkadraagsters de westerse maatschappij geleidelijk van een 'high trust society' naar een 'low trust society' zal veranderen. Nu komt ze teug van die mening. Ze heeft hekel aan iedereen die zich afsluit van de maatschappij. Ze heeft hekel aan mensen die zich achter hun (kop)telefoons, hun zonnebrillen en wazige blikken verbergen. Ze vraagt zich af waarom niet het dragen van zonnebrillen wordt verboden, vooral in combinatie met een pet. Als ik dat lees word ik bang, ik begin te beven. Naema trilt op mijn rechterdij. Het voelt zwaar. Ik bid en vraag de almachtige om Rutte en zijn kabinet te behoeden voor het advies van Naema, dat Rutte haar column niet leest en vooral haar advies niet volgt. Want ik draag de laatste tijd niet alleen een zonnebril maar als ik in de zo'n zit zet ik ook een pet op, in verband met migraineaanvallen. Als ik Naema moet geloven kom ik tot de conclusie dat ik een gevaar voor de maatschappij ben en dwing de Nederlandse maatschappij tot een 'low trust society'!