Ik kijk naar het programma Pauw. Een VVDer met een exotische naam en een evangelische look heeft een voorstelling gedaan om de grenzen voor asielzoekers buiten Europa te sluiten. Hij verdedigt zijn stelling. Aan tafel zit de oorlog journalist met het kale glimmende hoof die jaren lange ervaringen in oorlogsgebieden, vooral het Midden-Oosten heeft. Hij steunt het voorstel van de VVDer en doet er een schepje bovenop. Hij ondersteunt zijn betoog met voorbeelden, onderbouwde voorbeelden. Hij beweert dat de rijke asielzoekers komen via rijk geworden smokkelaars naar Europa en kosten hoge bedragen. Als de bedragen die aan een rijke gevluchte gezin daar, in de opvang regio, besteedt wordt dan kunnen tientallen gezinnen met dat bedrag in dat gebied beter ontvangen worden. De journalist is bijna kwaad dat mensen uit die gebieden na hun studie hun landen willen verlaten voor een plekje in Europa. Van beide betogen raakt je bijna overtuigd, van hun gelijk. De presentator bied bijna geen tegengas, hij houd het bij de bekende vragen die kunnen weerlegd worden. Een zeer bekende advocaat zegt dat het juridisch bijna onmogelijk is. Aan zijn toon kan je concluderen dat hij ook met de stelling eens is, dat de grenzen dicht moeten. 

Na het programma ben ik even stil. Mijn gedachten worden somberder. Ik krijg de neiging om te vloeken. Bijvoorbeeld vloeken op de oorzaak van oorlogen, de tirannie in al zijn vormen, de onrechtvaardigheid, alle soorten terreur, de wapen, de wapenproducenten, de wapenhandelaars en de smokkelaars. 

Ik besef dat niemand, als mens, een totale overzicht kan hebben en een complete analyse kan maken. En ik zie het dilemma helderder. Wat zou die journalist zelf nu doen als hij een Irakees was en net was afgestuurd in een land dat al vijfendertig jaar in oorlog verkeert. Dat de burgeroorlog is bijgekomen. Dat de terreur, verschillende terreurgroepen, het land verscheuren en dat hij alleen als een oorlogstuig kan fungeren door zich bij een van de strijdende partijen te sluiten? 

De meeste mensen vluchten omdat ze niet anders kunnen. Of de oorzaak politiek, geweld, economie of natuurramp is maakt het niet uit. De mens wil, apriori, overleven. Dat geldt niet alleen voor mensen uit arme- en oorlogsgebieden maar ook voor mensen uit rijke landen. Alleen rijke democratische landen hadden, vooral in het verleden, meer tijd over om op avontuur te gaan. Zo hebben ze bijna de hele wereld ontdekt en verovert, niet altijd met zachte handen. De twee enige wereldoorlogen zijn ook in Europa begonnen. 

Dat mensen naar een betere en veilige toekomst zoeken heeft met veel oorzaken te maken, niet alleen met afkomst en status. In Irak, tijdens het bewind van Saddam Hussein, waren er vele politieke moppen. Een er van gaat zo: 'Saddam werd gebeld door de grenscommandant die vertelde dat de hele bevolking aan de grens stond om naar het buitenland te gaan. Saddam besluit naar de grens te gaan. Daar stond inderdaad het hele Iraakse volk. Hij sprak ze toe en zei: 'Jullie lot gaat me aan. Ik ga maar ook weg.' En hij ging in de rij staan om naar buitenland te gaan. In eens stond hij alleen. Iedereen keerde naar Irak terug. Hij riep en vroeg waarom ze niet naar het buitenland willen. Ze zeiden dat als hij naar het buitenland gaat zij niet meer dat te hoeven doen.

Hoe kunnen we de Nederlanders noemen die tijdens de tweede wereldoorlog naar Engeland en Amerika zijn gevlucht? Waarom emigreerde en emigreren nog steeds duizenden Nederlanders? Dat ze niet in gammele bootjes vluchten weten we wel. Dat die asielzoeker dat gevaar nemen en daardoor jaarlijks duizenden doden vallen is ook bekend. Waarom doen ze dat? Is dat laf? Een ding is zeker: ze zoeken eerst een veilige plek. Dat ze daarna, door welke oorzaak dan ook, zich tegen democratie keren is natuurlijk verwerpelijk maar daaraan moet nagedacht worden omdat te voorkomen.

Voor het instappen in het vliegtuig lees is het woord 'Welkom' in alle talen. Een lange rij. Ik zie het woord niet in het Koerdisch. In diverse talen lees ik 'bien'. Ik denk aan het Koerdische woord 'bén'. Onlangs las ik in de krant dat de taalwetenschappers zijn tot de conclusie gekomen dat de Europese talen hun oorsprong in de Indo-Europese talen vinden. De huidige Europeanen zouden zo'n 8000 jaar geleden uit het Midden-Oosten waar het huidige Koerdische gebied ligt, naar Europa gekomen zijn. De Koerdische taal is een Indo-Europese taal. Toen ik het las was ik niet verbaasd. Sterker nog dat wist ik allang. In 1988 schreef en regisseerde ik het toneelstuk de Eeuwige Officier dat we twee seizoenen door heel Nederland hebben gespeeld (dit kan je trouwens via YouTube zien als je op mijn naam en of de naam van het toneelstuk zoekt). In het stuk bespot de intellectuele Felit de "dommige" officier Kalo die de linkse gedachtegoed aanhangt en zich niet verder verdiept dan het na-apen of papegaaien van anderen. 

Het is wel bizar dat de oermens die een Koerd zou kunnen zijn zich, nog steeds, aan moet passen. Dat de Koerd al een paar honderd jaar de verbasterde talen en vreemde talen onder andere van de vijand moet spreken. Dat het Koerdische volk na al die duizenden jaren nog steeds niet bevrijd is. Maar als ik goed nadenk dan vind ik dat bijna logisch. Het zit in de genen. De oermens zou de anderen die na hem kwamen geen kwaad doen. Hij zorgt voor iedereen en daarmee offert hij zichzelf op voor anderen. De anderen die zijn hulp vragen tijdens nood maar keren hem de rug toe als ze macht in handen hebben. Want ze zijn "trots", egoïstisch trots en kunnen het niet hebben dat een Koerd hen geholpen heeft.

In de moderne geschiedenis zijn tal van voorbeelden. In de grote strijd tussen het Ottomaanse (soennitische) rijk en het Perzische (sjiitische) rijk. Beiden vroegen de hulp van de Koerden die de structuur van prinsdommen, stammen en dergelijke feudale systemen hadden. De moderne Turkije die na de eerste Wereldoorlog ontstond was zonder de inbreng van de Koerden niet mogelijk. Maar toen Ataturk eenmaal zijn republiek stichtte moesten de Koerden zich buigen voor zijn wetten. Zelfs moesten ze hun eigen naam, nationaliteit en taal uitbannen. Het vervolg weet iedereen.

De Amerikanen konden zonder de Koerden in 2003 Saddam niet zo snel uitzetten. Maar de Amerikanen hebben de Koerden nog steeds niet erkend. Ze hebben vaak de Koerden in de steek gelaten.

En nu, in de huidige situatie van de grote terreur staan de Koerden in de frontlinies met ISIS. Ze vechten en verdedigen hun grondgebied en daarmee de hele wereld verdedigen in een lengte van duizenden kilometers. Amerika geeft hen zelfs niet rechtstreeks wapens. Ze weigert hun olie direct te kopen, alles moet via de centrale Arabische regering in Bagdad en die ziet en behandelt de Koerden als vijandige onderdanen.

Dus de Koerden hebben de eeuwige pech omdat ze de oorspronkelijke mensen van de aarde zijn. Als ze niet oppassen blijven ze nog duizenden jaren opgesloten in hun bergen en moeten de talen van de onderdrukkers spreken. En dat alles past in het lot van de Koerden. Blijkbaar waren zij de eerste twee zonen van Adem en Eva die elkaar hebben vermoord, broedermoord. Met andere woorden als de Europeanen van oorsprong Koerden zijn plegen ze op een of andere manier broedermoord, door de vijanden van Koerden (indirect) te helpen. 

Wat drijft de bloeddruk hoog? Stress? Veel zout eten? Altijd had ik last van lage bloeddruk. Vaak moest ik veel zout gebruiken om mijn bloeddruk wakker te krijgen. Stress had ik altijd. Waarschijnlijk voor mijn geboorte al. Sinds jaren is de tij gekeerd. Het is nu andersom. Mijn bloeddruk stijgt hoger en hoger. Vanmorgen had mijn bloeddruk alle reden om als een raket omhoog te gaan maar ik denk dat hij net als ik te slaperig was. Door de bel van de deur werd ik wakker. Ik besefte dat

Lees mee. Politieke verschuivingen gaan kabinet-Rutte geen goed doen. Waarom wel, waarom niet? Alles kwam aan bod, behalve de provincie. Het is de dag van verkiezingen, van de provinciale staten. Wat gaan we stemmen. Dat weten we nog niet. We hebben bepaalde vermoedens maar alles kan anders vallen. Net als in Israël. In Israël eindigde de strijd met 30-26 in het voordeel van rechts, van Likud. Ja, Israël kiest voor behoud van Netanyahu. Terwijl gisteren werd druk geschreven en gepraat over de jonge moeder uit Maastricht die twee van haar kinderen ontvoerde en naar Syrië reisde om zich uit te sluiten bij IS sneuvelden twee jongemannen, twee Nederlandse apache piloten, in de woestijn van Mali. 

We willen in Nederland, in heel Europa radicalisering tegen gaan. Nu gaan we proberen de docenten te trainen want 'Verklaring van Parijs' moet normen en waarden in Europees verband regelen. De kinderen die blijkbaar door de thuis situaties zich tegen de Europese normen en waarden keren lijken zwak te zijn voor radicalisering. De radicalisering die waarschijnlijk mede door bezoeken aan moskeeën komt. En de moskeeën worden gefinancierd door de rijke Arabische (golf) staten. En in deze roerige tijden van kritiek wil de Arabische geldschieter niets weten van openheid moskee. De Marokkanen willen hun eigen stempel, in eigen moskee. Dat doen de Turken en andere moslims ook.

De Annexatie van de Krim van een jaar geleden heeft Moskou politieke winst opgeleverd maar financieel verlies. De Krim is voor Rusland een duur schiereiland. Straks wordt hij geveild. Misschien wacht oost Oekraïne hetzelfde lot. Parlement Oekraïne geeft haar aparte status. Nu prins Harry veel ervaring heeft gedaan als militair kan hij misschien zijn nieuwe avontuur in de Krim of in oost Oekraïne gaan proberen.

China treedt in de voetsporen van Amerika. China wordt ook groot in overwicht. Het enige Chinees kind dat ouders mogen hebben wordt vet gemest. 

Dat de bonden niet meer willen praten met V&D heeft niets te maken met de aanstelling van Dick Advocaat als nieuwe voetbal trainer van Sunderland.

Wat van het nieuws van gisteren bij me nog nadreunt is het verslag over de Yezidies. Niet vanwege hun grote snorren maar dat ze nu en straks meer verscheurd raken in hun eigen land. Ze zijn de prooi van politiek en religie. 

Natuurlijk wil ik positief denken. Ik wil zeker niet blijven jammeren wat er met de Koerden in het verleden gebeurt is. Zeker op een dag als deze (16 maart). Het zijn maar 27 jaar geleden dat de vliegtuigen van de Arabisch nationalistische dictator Saddam Hussein de Koerdische stad Halabdje met gifgassen en chemische bommen hadden gebombardeerd. Aan de ene kant wil je het vergeten want niemand wil zulke drama's meemaken. Niemand wil de opgezwollen lijken van mensen en dieren overal zien liggen, door de hele stad. Aan de andere kant mag geen enkele Koerd dat vergeten. De herinnering er aan moet levend blijven. En vandaag de dag ligt het gebied weliswaar in de handen van de Koerden zelf, onder een Koerdisch bestuur maar het gevaar is niet geweken. Koerden en Koerdistan blijven bedreigd door de vijandelijke machten in het gebied. Vijanden die bommen gebruiken die bijna hetzelfde effect hebben als de bommen in 1988 op Halabdje vielen. Er is nu bewijsmateriaal dat de terroristen van ISIS chloorbommen gebruiken tegen de Koerden, overal waar ze kunnen komen. Dat kan je zien aan de gele kleur die waar te nemen is tijdens de ontploffing. 

Wat merkwaardig is, als de berichten kloppen, dat vele mensen uit de toen getroffen stad Halabdje zich hebben aangesloten bij de terreurgroep ISIS en bestrijden eigen volk met alle middelen die zij in handen krijgen. Misschien nu met de chloorbommen. Je kunt je afvragen hoe komt dat? En deze vraag werd onlangs aan mij gesteld door een Koerd, tijdens een lezing die ik had gehouden. Mijn antwoord op die vraag kwam spontaan uit. Ik zei dat ik de echte reden niet wist maar misschien komt het omdat de getroffen stad een beetje een speelbal was geworden voor de rivaliserende Koerdische partij die al meer dan twintig jaar de macht in handen hebben. Dat de mensen uit Halabdje de schuld van de ramp die hun stad trof voor een deel bij de Koerdische strijders leggen. Dat de stad niet de aandacht kreeg dat hij verdiende. Kortom er zouden diverse oorzaken zijn die de bewoners van Halabdje in de armen van ISIS duwden. De echte redenen weet ik in ieder geval niet. Het is ook niet te bevatten waarom de jongeren over de hele wereld zich bij terreurgroepen aansluiten. Misschien geldt dat ook voor de jongeren uit de stad Halabdje. Misschien is het een combinatie van ontevredenheid over de Koerdische bestuurders, politici en armoede. 

In ieder geval is het wrang dat mensen uit Halabdje zich bij ISIS aansluiten, zeker 27 jaar na de ramp op hun stad. Een ramp die kan gezien worden als de grootste oorlogsmisdaad na de tweede wereldoorlog. Een misdaad die ik niet anders als genocide kan zien, een genocide die door de wereld niet als zodanig erkent wordt. Schandalig...

Beste René, 

Jouw bezigheid met de dood is voorbij. Nu heb je geen last meer, van niets. Niet van je ziekte die jouw teisterde. Niet van de pijn die de ziekte veroorzaakte. Evenmin van de dood. Volgens de mensen die in het hiernamaals geloven zou je nu weten wat de dood is. Maar ik geloof dat je nu niets weet, helemaal niets. Jouw kennis, jouw gedachten en jouw gehele denken is er niet meer. In filosofische termen zijn jouw gedachten onsterfelijk want je was slechts een middel, een sterfelijk middel, dat de onsterfelijke gedachten vertegenwoordigde en aan de man bracht.

Ik hoorde het nieuws van je sterfte via de radio. Ik was onderweg naar de pont aan het IJ, de pont aan Buiksloterweg. Ik wijzigde de route en ging naar de pont aan het Ij-plein waar je woont, woonde. Ik stond daar naar je huis te kijken. Mijn gedachten gingen terug naar onze kennismaking van bijna achtjaar geleden. In jouw bootwoning aan het IJ hebben we samen met de rest van de leden van de denktank cohesie Amsterdam noord broodje gegeten. Ik vond het een prettige kennismaking. Hierna hebben we drie jaar in denktank cohesie regelmatig van gedachten gewisseld. Ik hield op met gezamenlijk denken vóór je rechterbeen geamputeerd moest worden. Toen je benoemd werd tot de denker des vaderland wilde ik even langs komen, met bosbloemen. Ik twijfelde en dus ik kwam niet. Een paar maanden later had ik dezelfde gedachte maar die heb ik ook laten varen.

Je hield vlammende betogen over je aankomende dood. En laatste dagen was je dagelijks in de krant.

Op de avond van je sterfdag reed ik naar Den Haag om een lezing te houden. Nee, geen filosofische lezing.  Eerder dacht ik aan een soort cabaret. Ik wilde mensen vermaken door hen filosofische gedachten aan te reiken. Ik heb aan jou gedacht en enigszins was ik blij dat het zaterdagavond was. Anders had ik DWDD gemist die zeker een item aan jouw sterven zouden besteden. Onderweg naar Den Haag moest ik ook aan je opvolger denken, aan de Denkeres des vaderland die beweert een tussendenker(es) te zijn. Volgens haar zou jij een mee-denker zijn, jouw voorganger een tegen denker en zij is een tussen denker. Om dat uit te leggen moest ze op de schoot van Matijs, de presentator van DWDD zitten. Ze vond hem leuk. Zou dat haar filosofie wel beïnvloeden? Zou de relatie van een filosoof met mensen en omgeving zijn/haar filosofie invloeden? Je kunt helaas die vraag niet meer beantwoorden.

Ik denk dat ik het weet. Tijdens mijn optreden voor een publiek die voor grotendeels de taal niet kende en in een religieuze cirkel draaide was een humoristische filosofie niet op zijn plek. 

Ik denk dat je dat zou interessant gevonden hebben en misschien een artikel aan kon besteden. Te laat. Ik durf dat niet aan je opvolger voor te leggen. Niet omdat ik bang ben dat ze op mijn schoot gaat zitten maar dat ze tussen dat publiek gaat zitten en daardoor beïnvloed wordt. En niemand zou dan de gevolgen voor het denken des vaderland weten van komende twee jaar.