Noord Europa, het hoge noorden van Europa waar de mens het gelukkigste van de hele aarde is heeft ook een duistere kant. Zweden, Noorwegen, Denemarken zijn de landen die hoog staan in hun mens zijn, in litteratuur, democratie, humaniteit, neutraliteit etc. Begin jaren zeventig van de vorige eeuw bewonderde ik schrijver als de Noor Ibsen, de Zweed Strindberg en de Deen Kierkegaard. Later, in 1985, ronde ik mijn doctoraal studie aan de UvA af op het “religieuze en filosofische” werk van Strindberg. 

Kortom niet alleen ik maar de hele wereld kijkt, meters hoog, op tegen wat de mens in die landen hebben bereikt. De Nobelprijs die jaarlijks op 10 december in Stockholm wordt uitgereikt is naar mijn weten, de hoogste prijs op wetenschappelijke, politieke en litteraire gebied. 

Binnen twee dagen kreeg mijn positieve beeld over die super democratische humane landen een dreun. Vorige week nam ik de Deense film, ‘The day will come’ van Regisseur: Jesper W. Nielsen, op en ik heb hem gisteren gezien. Een ongelofelijke goede film. De NPO plaatste de volgende synopsis over de film: 

‘Denemarken, 1967. Op straat zijn er dagelijks demonstraties tegen de oorlog in Vietnam, kranten en tv-zenders berichten over de race om de eerste man op de maan te brengen en in heel Europa komt een nieuwe jeugdcultuur op. Voor de broertjes Elmer en Erik zijn dromen over vrijheid en blijheid echter ver weg. Wanneer hun alleenstaande moeder ernstig ziek wordt, stuurt de staat hen naar een jongensinternaat. Aan het hoofd staat de sadistische en rechtlijnige directeur Heck, die zijn ouderwetse opvoedingsmethodes met harde hand toepast. Hij gebruikt de jongens als goedkope werkkrachten en houdt ze in het gareel met lijfstraffen, vernederingen en medicijnen. Elmer en Erik zetten dan ook alles op alles om het internaat te ontvluchten.‘

De synopsis is op zijn-zachts-gezegd braaf en weergeeft veel te weinig over de heftigheid van het verhaal. De gruwelijkheden die de twee broertjes ondergaan blijven op je netvlies hangen. Ook als je dement wordt blijven die beelden je achtervolgen vooral het beeld van de verkrachting van Elmer door een stafmedewerker die iedere nacht een jongen verkracht. Natuurlijk heb ik films gezien over gruwelijkheden in Britse christelijke internaat en natuurlijk heb ik gelezen over kindermisbruik in de katholieke kerken maar ik wist niet dat Denemarken, aan het einde van de jaren zestig, ook zulke gruwelijkheden kon begaan.

Mijn verbijstering was groot en ik was overdonderend. Voor de rest van de dag en avond had ik nergens trek ik. De beelden, de afschuwelijke beelden die ik afgelopen jaren zag, als gevolg van de gepleegde misdaden door terroristische organisaties als ISIS werden gerelativeerd. En de vraag was glashelder: ‘wat is het verschil tussen deze “beschaafde” directeur van een weeshuis en zijn staf die de weerloze weeskinderen zo aftakelen en misbruiken en de terroristen van ISIS?

Vanmorgen las ik dat de Nobelprijs voor litteratuur niet uitgereikt zal worden maat uitgesteld. Ik werd nieuwsgierig en las dat het door een schandaal komt, een seksuele schandaal binnen de Zweedse academie. De echtgenoot van het commissie lid, de dichteres Katarina Frostenson, is een kopstuk binnen de culturele sector in Zweden en wordt beschuldigd van seksueel misbruik. Hij heeft zeker achttien vrouwen seksueel misbruikt, onder meer in gebouwen van de academie. Hij zou onder anderen de Zweedse kroonprinses Victoria hebben betast toen die een bezoek aan de academie bracht.

Frostenson zelf zou geld van de academie hebben doorgesluisd naar een vereniging van haar man. Ook zou ze namen hebben gelekt van schrijvers die kans maakten op de Nobelprijs.

Ik fiets langs het kanaal en bepaalde woorden fluctueren in mijn hoofd. Geweten, gewetenloos, zwijgen verzwijgen, macht erotiseert, machteloosheid frustreert.....

Hypocrisie in een lege cirkel 

De laatste militaire actie tegen Syrië door US, UK en Frankrijk is weer een act van hypocrisie. Als het een doel dient is dan het doel van handel in wapens, meer handel in wapens en olie. De aanval is uitgevoerd op installaties die allang leeg en ontruimd zijn. De geallieerden schuiven het niet onder stoelen of banken dat ze de Syrische president geen kwaad willen doen. Trump permitteerde zich om hem als een dier te noemen maar dat was min of meer omdat de Syrische president Assad heet en dat betekent Leeuw en leeuw is inderdaad een dier, sterker nog de koning van de jungle. Het zal me niet verbazen als Trump na die benoeming een telefoontje van Poetin zou hebben gekregen en dat beide heren zich rot hebben gelachen om die benoeming. 

Het is snor met die Syrische president. Het zal hem geen blaam treffen net als de Iraanse geestelijke en de Turkse president die opvallend een nieuwe rol heeft gekregen om te acteren en dat heeft hij weer perfect gedaan. Dit soort figuren zijn in staat tot alles om aan de “macht” te blijven. Ze zijn marionetten van de grote machten en de grote machthebbers hebben korte contacten met elkaar en hebben de regie stevig in de hand. Saddam Hussein, die dacht dat hij de machtigste president van het Midden-Oosten was en de leider van de Arabische natie maar daarin was hij doorgeschoten in zijn rol. Hij maakte er een overtreding en moest boeten. Hij zou nog steeds regeren en wonen in een van zijn grote paleizen als hij niet openlijk de ijzeren dame van UK en de vader van de president van US niet har vernederd door zijn portret als een voetveeg te gebruiken.

De Syrische president, de Turkse president en de Iraanse en Iraakse machthebbers kunnen blaffen en dreigen en dat is een onderdeel van het spel. Het hoort bij hun rollen die ze moeten acteren en zouden nooit de belangen van hun meesters in gevaar brengen. Trump zou nooit Poetin aanvallen en andersom ook niet. Ze maken het spannend. 

De enige verliezers zijn de gewone bewoners, de bevolkingen van de landen van het Midden-Oosten, vooral de minderheden als Koerden. Koerden die in democratie en oprechtheid van de grote machten “geloven” en telkens meedoen om het “kwaad” voor de grote machten te bestrijden. Maar telkens komen ze bedrogen uit. Want alles is al besproken door de uitgekookte leiders, de agenten van de grote machten. 

Als de grote machten echt de rechten van de mensen en volkeren respecten/verdedigen en niet hun eigen belangen en die van hun agenten, van de lokale machthebbers, zouden ze stoppen met verkoop van wapens en met het aansteken van oorlogsvuren. Ze zouden de rechten van volkeren (bv van 40 miljoen Koerden) erkennen en het kwaad en de onrecht die hen overkwam belonen met vrijheid, onafhankelijheid.

We leven in een heerlijke en eerlijke wereld. Het is toch mooi dat de Amerikaanse president via een tweet zijn minster van buitenlandse zaken kan ontslaan en een nieuwe aan kan stellen? Zo ontkom je ook aan de bureaucratische beslommeringen en Kafkaiaanse toestanden waar we allemaal last van zouden hebben. Bovendien het is leuk om te zien hoe machtige mannen zich duidelijk en simpel gedragen. En de ontslagen minister is ook blij want hij wilde helemaal geen minister worden. Hij deed het voor zijn vrouw. Nu is zijn vrouw ook blij omdat ze achterkomt dat een minister van de Amerikaanse buitenlandse zaken bijna nooit thuis is, met alle consequenties van dien. Hij had jonge vrouwelijke minnaressen kunnen scoren, misschien heeft hij dat al gedaan. Het zal me niet bevreemden als zijn vrouw hetzelfde deed. Iedereen vrij, iedereen blij, heel Amerika vrij en blij. Dat maakt de wereld blij. 

Straks ontmoet de machtigste Amerikaan de machtigste Noord Koreaan. Ze gaan samen een borreltje drinken en over hun gezamenlijke persoonlijke interesses praten om de wereld nog mooier en blijer te maken. 

Fijn om te zien hoe de grote wereldleiders zich gedragen. Poetin, de andere machtige en misschien de machtigste man is mooi nuttig bezig om Rusland groter en machtiger te maken. Hij maakt vrienden met iedereen. Hij hielp Trump aan de macht. Hij brengt de rivalen en vijanden bij elkaar en laat ze samenwerken. Denk aan de eeuwige vijandschap tussen Turkije, Syrië, Iran en Irak maar hij heeft nn de leiders van al die landen bevriend gemaakt. Ach, dat al die landen Koerden bestrijden is een democratisch besluit van de meerderheid. En Koerden vormen in al die landen de minderheid. 

Naast al die politieke zwaarwerken houdt houdt Poetin zich bezig met paardrijden maar ook met landbouw om zijn Russische boeren te helpen. Terwijl hij met landbouw bezig is bevraagt hem een Britse journalist over zijn betrokkenheid met de vergiftiging van een Russische spion in Engeland. Poetin blijft ontspannen (dat hoort bij grote machtige leiders) en wil met het nuttige landbouwwerk doorgaan en geen aandacht schenken aan een spion die niet alleen zijn land ontvluchtte maar waarschijnlijk bezig was zijn volk te beschadigen. 

Gelukkig zijn niet alleen de machtige presidenten van Amerika, Rusland, China (die eeuwig aan de macht zal blijven),Noord Korea, Turkije, Iran, Irak, Syrië en de rest die de wereld mooi en gezellig maken maar ook de machtige religieuze leiders van de Islam, Jodendom en christendom helpen een handje. Logisch. Ik zal maar twee voorbeelden noemen; Islamitische religieuze leiders in Irak spugen in de waterflessen om het gezond en heilig te maken. Christelijke leiders in bepaalde landen verbieden niet alleen condooms maar adviseren met HIV besmette mannen om seks te hebben met maagden, wel zonder condooms anders is de genezing niet gegarandeerd. En de huidige Paus beschermde velen priesters die van pedofilie beschuldigd werden. De Paus, de vertegenwoordiger van God op aarde, weet wat zo’n pedofiel meemaakt en daarom vergeeft hij zulke daden. Vergeving is een toverwoord in alle drie heilige-boeken-religieëen. Met dit uitgangspunt punt verzweeg de Paus en de hoogste geestelijke moslimleider het gebruik van chemische wapens, op de bevolking van de Koerdische stad Halabdje, uitgevoerd door Iraakse piloten in opdracht van president Saddam Hussein, op 16 maart 1988. Ze hebben het verzwegen vanuit een goed hart, vanuit het vergeving ideaal dat al die duizenden doden in het hiernamaals beloond gaan worden. 

Ja, het is een prachtige wereld. Geniet er van....

‘Je geheugen verbergen zich in een doolhof en willen een spelletje met je spelen.’ Dat bedenk ik tijdens mijn vroege ochtendwandeling die ik soms ‘fuck-dementie-wandeling’ noem maar soms ‘in-beweging-blijven-oude’. Tijdens de wandeling herinner me opeens de naam van een kennis, journalist en uitgever. Ik ken de man al decennia lang. Hij heeft me voor de radio en zijn tijdschrift geïnterviewd en publiceerde enkele interview en artikels van me. Hij is altijd geïnteresseerd in het Midden-Oosten en zeker in Irak en de Koerdische problematiek. Sinds twee jaar heb ik hem niet gezien. In die tijd kreeg ik regelmatig uitnodigingen als hij boeken had gepubliceerd maar ik was niet in de gelegenheid om op in te gaan. 

Laat ik maar, voordat ik zelf in een doolhof verdwaal, schrijven hoe ik hem tegenkwam. 

Het is zondag, via een Facebookactiviteitenbericht zie ik dat een Midden-Oosten middag in de hallen van Amsterdam worden gehouden. Een reclame filmpje moedigt me extra aan om naar live muziek en zang te gaan luisteren. Nostalgie moet je beter niet negeren anders krijg je melancholie gedwongen erbij. Ik stap in de auto en rij naar west. De tientallen lichten van de verkeerslichten springen op rood als ik aankom. Ik blijf relaxed en kalm. Als ik de ingang van de hallen betreed zie ik een paar mensen. Een boekenkraam staat naast een geïmproviseerd podium. De mannen zijn in de weer om hun instrumenten aan elektra draden te koppelen. Een paar houtbakjes staan tegenover het podiumpje waarop een paar mensen, de meeste op leeftijd, zitten. Ik wandel in de eetcafés naast de grote ingang van de hallen. Het is erg druk en de verschillende etensgeuren vechten om toegang tot mijn neusgaten. Ik wandel door alles in de hallen en ga uiteindelijk op een bankje zitten wachten op het optreden van de artiesten. Drie Syrische mannen dragen mode spijkerbroeken, die rond die knieën verscheurd zijn, gaan zitten. Twee met muziekinstrumenten en de man die in het midden gaat zitten spreekt het publiek over de liederen die hij gaat zingen. Ik denk terug aan de jaren tachtig toen ik jaar in jaar uit met mijn (solo) voorstellingen door het land reisde. 

Na drie tamme liedjes besluiten de Syriërs iets beters te gaan doen en verlaten het podiumpje. Ik sta op en wil elders een broodje gaan eten. Als ik het boekenkraampje passeer roept iemand mijn naam. Ik kijk en zie de man die ik ken maar zijn naam, tevens de naam van zijn uitgeverij, die op al die boeken staat verbergt zich. De bekende gesprekken die je voert als je iemand heel lang niet gezien hebt pingpongen over de boeken heen. In een paar minuten geven we elkaar ons levensgeschiedenis van afgelopen decennia. We praten over alles behalve over het weer. In al die tijd wil ik zijn naam herinneren. Het lukt niet. Onderweg, naar mijn auto, kom ik dicht bij zijn naam maar dat is voor de helft niet juist. Die naam hoort bij de Nederlandse correspondentie in Indonesië. Ik besluit te blijven lopen, wandelen. Na een lange wandeling waar andere gedachten bijkomen besluit ik zijn naam te vergeten, althans de pogingen om zijn naam te herinneren te staken. In de auto luister ik naar voetballen. In de avond ga ik naar een restaurant om kebab te eten. Daar kom ik een Koerdische man tegen die daar werkt en die ik ook al jaren ken. Hij is een vriend van mijn oudste zoon. Zijn voornaam vlucht en gaat naast de voornaam van de uitgever en beide namen houden zich stil en verborgen in een donkere doolhof, van mijn gedachten.

Gelukkig slaap ik diep, zonder dromen. Als ik wakker word gaat het lichaam wandelen en laat de hersens uit. Bij het uitlaten van de hersens worden vele gedachten actief. Je beseft opnieuw dat je geboren bent om te vergeten tot de dood erop volgt. En de namen van de twee voornamen van beide heren keren terug, zomaar in eens. 

Nu weet ik dat ‘fuck-dementie-wandeling’ reanimeert bepaalde cellen.

Sorry Jürgen, sorry Rudy....

Ik besluit bij deze een tweede versie te schrijven over de foto van onze interim minister van buitenlandse zaken Sigrid Kaag tijdens haar ontmoeting met de Iraanse president. Op mijn vorige column die over die foto ging maakte een goede vriendin een opmerking, eigenlijk gaf ze me raad om niet zo hard te zijn. Na wat correspondentie over en weer wist ik dat ze niet wilde dat ik me kwaad maakte en daarin heeft ze gelijk. 

Tijdens mijn lange ochtendwandeling in de bijtende kou vroeg ik mezelf af waarom ik in dit koude weer wandel. Is het om op conditie te blijven, is het om je gedachten uit te laten of doe ik dat voor mijn plezier, een ijskoude plezier die tranen uit je ogen jaagt en de snot uit je neusgaten perst. Misschien is het een soort masochisme. In ieder geval je blijft fit, fris en fruitig. 

Ik ben bewust geworden van het echte nut van de wandeling toen er een frisse wind waaide en mijn fantasie losliet op de column, die zogenaamd harde column. Ik dacht:’ik doe het anders.’ De politiek, diplomaten en politici moet ik niet zien als mensen zonder ruggengraat. Je moet ze niet als hypocriet zien. Je moet ze zien als bekwame mensen die het beste voor het land doen, het volk en vaderland een goede dienst bewijzen, op alle fronten vooral de economische. 

Ik kijk opnieuw naar de foto van Sigrid en de Iraanse president. En verrek ik zie het heel anders. Sigrid doet hem na, ze draagt bijna hetzelfde als de Iraanse president. Beide dragen lange zwarte gewaden, beide hebben een soort “witte” tulband op het hoofd en beide kijken beleefd naar elkaar. En zo hoort het in de diplomatie. De Iraanse president zou erg blij moet zijn met haar bezoek. Nederland heeft met Sigrid Kaag, na de zelf-ontslag van Halbe Zijlstra, een “vijandig” land bevriend gemaakt. 

Ik hoop dan dat Sigrid met haar kennis van de islam en het Midden-Oosten als minister blijft. Ze kan zeker de diplomatieke relatie met Turkije herstellen. Ze kan, net als het vijfjarige Turkse meisje, de militaire Turkse uniform dragen en op bezoek gaan bij president sultan Erdogan. Hij zal verrukt raken van haar verschijning en zal haar als martelares van het Turkse volk zien. Ik garandeer dat geen enkele Turk, althans geen enkele aanhanger van Erdogan dat belachelijk zou vinden. Dus met zo een gebaar (dragen van militaire Turkse uniform) kan Sigrid Kaag én de relatie met sultan Erdogan herstellen én de NederTurken te vriend houden. Maar wat moet de minderheid van NederTurken die door de meerderheid van NederTurken bedreigd worden. Dan zal Sigrid een oplossing voor ze hebben. Een Kaagiaanse oplossing. 

Sigrid Kaag kan dezelfde diplomatie met Rusland en de rest van de wereld vasthouden en handhaven. Bij Poetin kan ze halfnaakt op een paard verschijnen. Bij Trump als fotomodel in een doorzichtige jurk waaronder ze niets draagt. Enzovoort. 

Spijtig dat ik dat niet eerder zag...